Propolis – to tajemnicze słowo, jakim określa się kit pszczeli kryje w sobie mnóstwo korzystnych dla zdrowia właściwości. Oprócz naturalnego miodu, pyłku kwiatowego, pierzgi i mleczka pszczelego propolis jest najbardziej wartościowym produktem pszczelim, który ma zastosowanie we wspomaganiu leczenia wielu różnych chorób. Jak wykorzystać ten nieoceniony dar z pszczelego ula? Jakie dokładnie właściwości ma kit pszczeli i jak powstaje? Dzisiaj uchylamy rąbka tajemnicy!
Co to jest propolis?
Propolis, czyli kit pszczeli to wydzielina gruczołów pszczół wymieszana z żywicą drzew i krzewów. Jego konsystencja jest zależna od temperatury – w temperaturze do ok. 15 stopni Celsjusza jest ciałem stałym, w wyższych temperaturach jest miękki i przybiera konsystencję plasteliny a w naprawdę wysokich temperaturach (ok. 60-70 stopni) kit pszczeli jest płynny. Naturalny propolis ma wyjątkowo głęboki, żywiczny zapach, którego nie da się pomylić z niczym innym. W jego składzie oprócz żywic roślinnych i wosków można znaleźć jeszcze polifenole i pyłek pszczeli. Ten unikatowy, czasem nawet dość złożony skład – pod słowem propolis nieraz kryje się mieszanina kilkuset substancji – wpływa na rewelacyjne właściwości kitu pszczelego.
Jak powstaje propolis i po co jest potrzebny pszczołom?
Kit pszczeli służy pszczołom do uszczelniania powierzchni w ulu i pomiędzy poszczególnymi ramkami pszczelimi. Pszczoły kitują ramki i wolne przestrzenie pomiędzy nimi wtedy, gdy ramki w gnieździe nie są poustawiane równo a odległości pomiędzy nimi są różne.
Jak dokładnie powstaje propolis?
Propolis jest produkowany w gnieździe przez wyspecjalizowaną brygadę pszczół-zbieraczek, które mieszają przyniesione do ula obnóża pyłkowe z woskiem i wydzieliną pszczelich gruczołów. To dlatego kit pszczeli ma niejednorodny kolor – od ciemnobrązowego przez odcienie zieleni nawet aż do czarnego zabarwienia.
Do czego jeszcze służy propolis pszczołom?
Struktura pszczelego gniazda jest bardzo silnie zorganizowana a kit pomaga w ujednoliceniu powierzchni ula – kitem bardzo często pokryte są także powierzchnie na dennicy i pomiędzy poszczególnymi korpusami w ulu. Kitem uszczelniane są otwory powstające np. w wyniku działalności zwierząt czy rozsychania się drewna w przypadku drewnianych uli.
Czy to już koniec zastosowań propolisu w ulu?
Ależ skąd! To nie jedyna funkcja kitu pszczelego. Dzięki tej cennej substancji pszczoły mogą regulować wielkość otworu wylotowego. Kolejnym zastosowaniem propolisu w ulu jest przytwierdzanie tworzonych przez pszczoły plastrów do drewnianych elementów ramek.
Propolis to nie tylko mechaniczne zabezpieczenie gniazda. Jego antybakteryjne właściwości są chętnie wykorzystywane przez pszczoły, które w ten sposób zabezpieczają się przed różnego rodzaju patogenami. Kit pszczeli to naturalna ochrona pszczelego roju. Ciekawym zastosowaniem propolisu w ulu jest wykorzystanie go przez pszczoły do pokrywania ciał szkodników, których nie są one w stanie usunąć z ula – np. mysz czy ryjówek.
W jakiej postaci można kupić propolis?
Propolis, który jest dostępny w sklepach pszczelarskich czy tych ze zdrową żywnością najczęściej jest sprzedawany w postaci niewielkich kawałków o nieregularnej formie. Istnieje również możliwość zakupu kitu pszczelego w formie płynnej, najczęściej jako ekstrakt propolisowy lub aerozol.
Lecznicze właściwości propolisu
Zdrowotne właściwości propolisu są znane na całym świecie od tysięcy lat. Kit pszczeli był wykorzystywany już w starożytnym Egipcie – m.in. do balsamowania zwłok. Stosowali go również starożytni Grecy czy Persowie. Nic dziwnego – naturalny pszczeli propolis może konkurować z niejednym antybiotykiem. Wykazuje bardzo silne działanie antybakteryjne, grzybobójcze i przeciwwirusowe. Ten naturalny, pszczeli antybiotyk ma wiele zastosowań – wykorzystuje się go w naturalnych terapiach w kilkudziesięciu dziedzinach medycyny.
W jakich chorobach propolis ma zastosowanie?
Leczenie propolisem polega zazwyczaj na przyjmowaniu nalewki propolisowej lub innych produktów leczniczych takich, jak spraye z kitem pszczelim w składzie. Jest wykorzystywany także do robienia okładów. Kit pszczeli jest również składnikiem wielu leczniczych maści, płynów a nawet kosmetyków do ciała i włosów.
Najpowszechniejsze lecznicze działanie propolisu obejmuje kuracje propolisowe w chorobach dermatologicznych. Po kit pszczeli sięgają chętnie osoby walczące z trądzikiem, łuszczycą czy atopowym zapaleniem skóry. Propolis ma jednak szereg innych zastosowań, jest wykorzystywany między innymi w:
– chorobach laryngologicznych – w stanach zapalnych jamy ustnej czy krtani,
– chorobach proktologicznych – m.in. w leczeniu hemoroidów,
– chorobach ginekologicznych – wspomagająco w leczeniu stanów zapalnych,
– chorobach układu pokarmowego – kojące działanie nalewek propolisowych pomaga w zwalczaniu problemów takich, jak wrzody żołądka czy dwunastnicy,
– wzmacnianiu odporności – może być stosowany nawet profilaktycznie.
Kit pszczeli to naprawdę uniwersalny, naturalny antybiotyk. Kuracje propolisowe mogą pomóc także w wielu innych schorzeniach – propolis jest pomocny przy wypadaniu włosów, wspomaga regenerację organizmu po przebytych chorobach i może znaczenie przyśpieszyć gojenie się poważnych ran, np. po zabiegach operacyjnych.
Bibliografia:
Elżbieta Hołderna-Kędzia, Bogdan Kędzia: Produkty pszczele w żywieniu i suplementacji diety, Postępy Fitoterapii 4, 2006
Elżbieta Hołderna-Kędzia, Bogdan Kędzia: Apiterapia. Leczenie miodem i produktami pszczelimi, Wydawnictwo SBM, 2020.
Ryszard Czarnecki: Propolis w apiterapii, Apiterapia Forum, 2017.
Elżbieta Hołderna-Kędzia, Bogdan Kędzia: Propolis w chorobach wewnętrznych, Fundacja Pomocy Człowiekowi i Środowisku “Humana Divinis”, 2011.
Elżbieta Hołderna-Kędzia, Bogdan Kędzia: Propolis w leczeniu chorób skóry, Fundacja Pomocy Człowiekowi i Środowisku “Humana Divinis”, 2009.
 |
Artykuł przygotowało Centrum Pszczelarskie Łukasiewicz, sklep pszczelarski zajmujący się sprzedażą sprzętu, akcesoriów i wyrobów pszczelarskich |
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Śledź na bieżąco wiadomości Warszawa z ostatniej chwili.
Co dzień aktualne wiadomości co się dzieje w Warszawie.
