Teatr Wielki w Warszawie od ponad 170 lat jest reprezentacyjną polską sceną operową i baletową. Budynek ten, wzniesiony w latach 1825-1833 według projektu włoskiego architekta Antonio Corazziego z Livorno, miał być siedzibą działających już w Warszawie narodowych zespołów operowych, baletowych i teatralnych. Pierwszym przedstawieniem w nowo otwartym teatrze, które odbyło się 24 lutego 1833 r., była inscenizacja Cyrulika sewilskiego Gioacchina Rossiniego.
Teatr Wielki w Warszawie– jedna z największych scen na świecie
Najbardziej spektakularny budynek, który znajduje się na Placu Teatralnym, mieści Teatr Wielki i Operę Narodową. Teatr Wielki w Warszawie to oficjalnie jeden z największych teatrów w Europie i jedna z największych scen na świecie. Oprócz Teatru Wielkiego i Opery Narodowej w budynku znajduje się również Teatr Narodowy, Balet i Muzeum Teatralne. Jego wspaniała klasycystyczna fasada z 1833 r. jest jedyną oryginalną częścią, która przetrwała II wojnę światową, ale powojenna odbudowa i modernizacja zakończona w 1965 r. uczyniła z niego jeden z najbardziej spektakularnych i najlepiej wyposażonych teatrów w Europie.
Pierwotny Teatr Wielki w Warszawie został wybudowany w latach 1825-1833 według projektu włoskiego architekta Antonio Corazziego w znajdującym się na miejscu kompleksie handlowo-usługowym „Marywil” (nazwa pochodzi od imienia królowej Marysieńki Sobieskiej) według projektu Tylmona Gameren. Otwarcie zainaugurował „Cyrulik sewilski” Rossiniego 24 lutego 1833 roku.
Teatr Wielki w Warszawie od początku istnienia, bardziej niż jakakolwiek inna instytucja reprezentował polskie życie kulturalne: polski dramat, opera i balet mogły trwać i rozkwitać. W imponującym budynku mieści się bogata widownia na 1800 miejsc nazwana imieniem Stanisława Moniuszki, ojca Opery Polskiej, audytorium Emila Młynarskiego na 248 miejsc oraz Muzeum Narodowe, które jest jedynym w Polsce muzeum teatralnym.
Teatr Wielki w Warszawie – lekcja historii
Podczas oblężenia Warszawy w 1939 roku Teatr Wielki w Warszawie został zbombardowany, a następnie prawie doszczętnie spalony, zachowała się jedynie klasycystyczna fasada. Wśród ruin w czasie Powstania Warszawskiego hitlerowcy rozstrzeliwali ludność cywilną.
W trakcie odbudowy w latach 1945-1965 budynek został znacznie rozbudowany według projektu Bohdana Pniewskiego. Na parterze umieścił duże i eleganckie garderoby, a na piętrze obszerne foyer; publiczność siedzi teraz tam, gdzie pierwotnie stała scena. Na przylegającym do teatru placu wybudowano nowoczesną scenę – ze świetnym zapleczem i największą na świecie.
Powrót do czasów wiedeńskiego zwycięstwa
Ale historia Placu Teatralnego, na którym dziś stoi gmach Teatru Wielkiego i Opery, sięga czasów, kiedy polski król Jan III Sobieski (Jan III Sobieski) wygrał bitwę pod Wiedniem z Turkami, ratując tym samym Europę przed najazd islamu w 1683 r. Jego kochająca żona Marysieńka dla upamiętnienia zwycięstwa króla wybudowała duży ośrodek handlowy o nazwie Marywil. Został zbudowany pod koniec XVII wieku i składał się z pięciokątnego barokowego budynku wzorowanego na Place des Vosges i Place Dauphine w Paryżu. Mieściły się w nim sklepy i domy kupieckie, a plac centralny służył jako targ. Budynek służył również jako rezydencja królewska. W 1738 r. kompleks kupiła szlachecka rodzina Załuskich, a ok. 1744 r. przekształciła go Antonina Zamoyska w klasztor. Była fundatorką kościoła w Krzeszowie i zakonu w Warszawie. Zanim cały kompleks został rozebrany w 1825 r., by zrobić miejsce dla nowego Teatru Wielkiego, na rynku wybudowano dodatkowe cztery duże domy, a później mnisi wyprowadzili się i zamieniono budynek na kwatery mieszkalne.
Od ponad 170 lat Teatr Wielki w Warszawie jest największą instytucją operową i baletową w Polsce. Został wybudowany jako nowe miejsce dla istniejących w Warszawie zespołów operowych, baletowych i teatralnych. Budynek był kilkakrotnie przebudowywany. Do 1918 roku, gdy Polska była pod zaborami, nadal odgrywała ważną rolę kulturalną i polityczną w produkcji dzieł wielu polskich kompozytorów i choreografów, podtrzymując tym samym tradycję i dziedzictwo kulturowe kraju wymazanego od ponad 123 lata.
Stanisław Moniuszko, którego kilka oper wystawiono tam po raz pierwszy, m.in. słynna „Halka” i „Straszny dwór”, był po Fryderyku Chopinie najwspanialszą postacią muzyki polskiej XIX wieku. Był także dyrektorem Opery Warszawskiej od 1858 do śmierci w 1872 roku. Opery komponowane przez pianistę i organistę Władysława Żeleńskiego, pianistę i kompozytora, polityka, zasłużonego rzecznika niepodległości Polski Ignacego Jana Paderewskiego, pianistę i najwybitniejszego polskiego kompozytor początku XX wieku Karol Szymanowski i wielu innych polskich kompozytorów grano w Teatrze Wielkim, a także baletowe produkcje zaprojektowane przez polskich choreografów, m.in. czołowego Romana Turczynowicza, Piotra Zajlicha i Feliksa Parnella. W teatrze wystawiane były także najważniejsze światowe klasyki operowe i baletowe, wykonywane przez wybitnych artystów polskich i zagranicznych.
Teatr Narodowy w Polsce ma 251 lat
Wspomniana wyżej pierwsza publiczna opera-teatr w Polsce, Operalnia w Warszawie, została otwarta 3 lipca 1748 roku. Mieściła się ona w Ogrodzie Saskim (przy dzisiejszym skrzyżowaniu ul. Marszałkowskiej i Królewskiej) i funkcjonowała pod patronatem królewskim. Budynek Operalni został wzniesiony w 1725 r. z inicjatywy Augusta II za 5000 dukatów, jako budowla prostokątna podzielona na trzy części.
Boczne skrzydło Placu Teatralnego zajmuje Teatr Narodowy. Został założony 17 lat po otwarciu Operalni, w 1765 roku, w okresie polskiego oświecenia, przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Teatr Narodowy miał burzliwą historię. Najpierw spłonął w 1919 r., potem ponownie w czasie wojny, a trzeci pożar wybuchł w 1985 r. Proces odbudowy trwał jedenaście lat, a scena ma teraz cztery supernowoczesne strony i w pełni skomputeryzowaną maszynerię.
Wróćmy jednak do XVIII wieku. 19 listopada 1765 roku Jego Królewska Wysokość Stanisław August Poniatowski operyści przedstawili swoje prawykonanie komedii Józefa Bielawskiego „Intruzi” („Natręci”) na podstawie sztuki jednego z największych mistrzów komedii zachodniej literatury Jean-Baptiste Poquelina, znany pod pseudonimem Molier. Ponieważ Operatic Players byli pierwszym profesjonalnym zespołem grającym po polsku, tradycją stało się upamiętnianie tej daty jako daty narodzin Polskiego Teatru Narodowego.
Od 1774 r. w Pałacu Radziwiłłów (dziś oficjalna siedziba prezydenta Polski) odbywały się przedstawienia operowe, teatralne i baletowe. Tam 11 lipca 1778 wystawiono pierwszą polską operę „Nędza uszczęśliwiona” Macieja Kamieńskiego z librettem Wojciecha Bogusławskiego na podstawie komedii Franciszka Bohomolca. Znany jako ojciec Polskiego Teatru Narodowego Bogusławski był znanym aktorem, śpiewakiem, reżyserem, dramatopisarzem i przedsiębiorcą. Z kolei Bohomolec, polski dramaturg, językoznawca i reformator teatru, był jednym z głównych dramaturgów polskiego oświecenia.
W latach 1779-1833 przedstawienia odbywały się w nowym gmachu teatralnym przy Placu Krasińskich (Plac Krasińskich), zwanym później Teatrem Narodowym. Został założony w 1765 r., w okresie polskiego oświecenia, przez ostatniego monarchę kraju Stanisława Augusta Poniatowskiego. Również w Teatrze Narodowym od 1785 r. działała trupa Tancerzy Jego Królewskiej Mości (na czele z baletmistrzami François Gabrielem Le Doux z Paryża i Danielem Curzem z Wenecji). W tym teatrze 17 marca 1830 odbył się prawykonanie przez Chopina I Koncertu fortepianowego e-moll op. 11. Zamknięty po Powstaniu Listopadowym 1830, w 1924 Teatr Narodowy odrodził się w okresie II RP.
W okresie PRL (1945–89) na jakość spektakli Teatru wpływały niekiedy naciski władz.
Teatr Wielki w Warszawie – wspaniały budynek i fantastyczny plac teatralny
Wspaniały gmach Teatru Wielkiego stojący dziś na historycznym Placu Teatralnym w Warszawie został całkowicie odbudowany i rozbudowany po zbombardowaniu i spaleniu go przez Niemców w czasie II wojny światowej. Odbudowa zajęła dużo czasu, ponieważ po wojnie było wiele innych priorytetów budowlanych, aby pomieścić wszystkich wysiedlonych warszawiaków po tym, jak Niemcy zrównali miasto z ziemią w odwecie za Powstanie Warszawskie z 1944 roku.
Odbudowany Teatr Wielki w Warszawie otwarto 19 listopada 1965 r. Zlecono na tę inaugurację „Straszny dwór” Stanisława Moniuszki. W Muzeum Teatralnym zwiedzający znajdą dzieła sztuki i dokumenty ilustrujące historię polskiego teatru, dramatu, opery i baletu pochodzące z XVIII wieku.
Mówi się, że Teatr Wielki w Warszawie był wówczas jednym z najokazalszych i najlepiej wyposażonych, najnowocześniejszych teatrów w Europie i miał największą scenę teatralną na świecie. Ma piękne wnętrza, kryształowe żyrandole i przestrzenne foyer wraz z ogromnymi marmurowymi kolumnami i pięknymi mozaikami. Muzeum Teatralne mieści się w dawnych salach balowych parteru. Przed budynkiem stoją dwa posągi – Wojciecha Bogusławskiego, ojca Teatru Narodowego i Stanisława Moniuszki, ojca Opery Narodowej.
W 2002 roku fasadę zwieńczono posągiem Apollina, co było zgodne z pierwotnymi intencjami i planami Antonio Corazziego; w tamtym czasie nie można było jednak postawić pomnika – wraz z wieloma innymi pożądanymi przez projektanta elementami zdobniczymi – ponieważ car Mikołaj I nie pozwolił na ich umieszczenie, nie chcąc, by Opera Narodowa zastąpiła budynki w Rosji. Twórcami nowoczesnej kwadrygi są profesorowie ASP w Warszawie, Adam Myjak i Antoni Janusz Pastwa.
Teatr Wielki w Warszawie – wyjątkowy repertuar
W Teatrze Wielkim w Warszawie znajduje się kwadryga odzwierciedlająca pierwotne plany budynku z 1833 roku, ale oddana do użytku i wykonana dopiero w 2002 roku. Została ostatecznie odsłonięta 3 maja 2002 roku. TVP1 – Pierwszy Publiczny Program Telewizji Polskiej.
Sezon trwa od października do końca czerwca i codziennie (oprócz poniedziałków) wystawiane są spektakle operowe i baletowe. Repertuar obejmuje utwory kompozytorów polskich, ale także klasykę m.in. Beethovena, Bizeta, Mozarta, Prokofiewa, Rossiniego, Czajkowskiego, Verdiego i Wagnera.
W nocy budynek jest oświetlony na zewnątrz, a jego znakomita lokalizacja na Placu Teatralnym w sercu Warszawy sprawia, że jest obowiązkowym dodatkiem do kolekcji zdjęć każdego odwiedzającego.
Teatr Wielki w Warszawie – Opera Narodowa jest prawie tak stara jak ta we Florencji
Opera została sprowadzona do Polski przez księcia Władysława IV Wazę (Władysław IV Waza) zaledwie dwadzieścia lat po tym, jak ta forma sztuki pojawiła się po raz pierwszy we Florencji. W 1628 r. zaprosił na występy w Warszawie włoską trupę operową. Gdy w 1632 wstąpił na tron polski, stworzył teatr na Zamku Królewskim i zlecił włoskiej trupie pod dyrekcją Marco Scacchiego regularne występy operowe.
Pod koniec XVII wieku Jan III Sobieski (Jan III Sobieski) ożywił prezentacje oper. Wsparli je następnie król August II (znany jako „Mocny”) i król August III, którzy zlecili budowę w Warszawie pierwszego w mieście gmachu operowego, tzw. „Opernhausu”. Opera, teatr i balet rozkwitły w Polsce za panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (Stanisław August Poniatowski – 1764-1795).
Od 1774 roku w Pałacu Radziwiłłów na Krakowskim Przedmieściu (obecnie Pałac Prezydencki) wystawiano opery, sztuki teatralne i balety. To tam 11 lipca 1778 r. odbyła się pierwsza w historii premiera polskiej opery z udziałem polskich aktorów. Była to inscenizacja Nędzy uszczęśliwionej Macieja Kamieńskiego z librettem Wojciecha Bogusławskiego na podstawie komedii Franciszka Bohomolca. Uważa się to za moment, w którym narodziła się polska opera narodowa.
W latach 1779-1833 spektakle odbywały się na Placu Krasińskich w nowo wybudowanym teatrze, który stał się znany jako Teatr Narodowy. To na tej scenie swój kunszt i talent rozwinął wyjątkowy aktor, piosenkarz, reżyser, dramaturg i przedsiębiorca Wojciech Bogusławski. Bogusławski jest obecnie uważany za ojca Teatru Narodowego. W 1785 roku swoją działalność rozpoczął tu polski zespół Tancerze Jego Królewskiej Mości pod przewodnictwem baletmistrzów Francois Gabriel Le Doux z Paryża i Daniela Curza z Wenecji. Niedługo później ta warszawska trupa baletowa zyskała ogólnoeuropejską sławę.
Więcej informacji znajdziecie na oficjalnej stronie https://teatrwielki.pl/
Adres: plac Teatralny 1, 00-950 Warszawa
Polecamy również:
Uwielbiam scenę w Teatrze Wielkim, według mnie sam budynek to arcydzieło, robi ogromne wrażenie