Muzeum Życia w PRL w Warszawie
Muzeum Życia w PRL w Warszawie to nie tylko atrakcja turystyczna – to autentyczny wehikuł czasu, który przenosi odwiedzających w realia Polski Ludowej. Ukazuje codzienność, absurdy i niepowtarzalny klimat tamtych lat. Zlokalizowane w centrum stolicy, muzeum przyciąga zarówno mieszkańców Warszawy, jak i turystów z całego świata.
Dlaczego warto je odwiedzić? Bo oferuje znacznie więcej niż tradycyjne oglądanie eksponatów. To emocjonalna podróż w przeszłość – pełna wspomnień, refleksji i zaskoczeń, która angażuje wszystkie zmysły.
Za powstaniem tego wyjątkowego miejsca stoją Marta i Rafał Patla – pasjonaci historii i założyciele Adventure Warsaw. Ich wcześniejszy projekt, Czar PRL, stał się fundamentem obecnego muzeum. W 2018 roku przenieśli je z warszawskiej Pragi na Plac Konstytucji, zyskując nową przestrzeń o powierzchni 260 m².
- Piękna 28/34, 00-547 Warszawa
- mzprl.pl
Poniżej znajdziesz szczegółowe godziny otwarcia:
| Dzień tygodnia | Godziny otwarcia |
|---|---|
| Poniedziałek, wtorek, środa, czwartek, sobota, niedziela | 10:00 – 18:00 |
| Piątek | 12:00 – 18:00 |
Lokalizacja i historia Muzeum Życia w PRL w Warszawie
Muzeum Życia w PRL to nie tylko kolekcja eksponatów – to autentyczna przestrzeń, która opowiada historię minionej epoki. Zainaugurowane w 2014 roku jako Czar PRL, początkowo mieściło się w kreatywnym kompleksie Soho Factory na warszawskiej Pradze. W 2018 roku muzeum przeniosło się na Plac Konstytucji, co okazało się przełomowym momentem w jego rozwoju.
Nowa siedziba przy ul. Pięknej 28/34 – tuż obok znanej restauracji KFC – oferuje 260 m² przestrzeni, w której można zanurzyć się w codzienność PRL-u. Od wnętrz mieszkań, przez sklepy, aż po propagandę i kulturę masową – każdy element wystawy tchnie duchem tamtych czasów.
Gdzie znajduje się Muzeum Życia w PRL?
Muzeum mieści się w samym sercu Warszawy, przy Placu Konstytucji, w centrum Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej. Dokładny adres to ul. Piękna 28/34, a wejście znajduje się tuż obok popularnego KFC.
Dzięki centralnej lokalizacji muzeum jest łatwo dostępne zarówno dla mieszkańców Warszawy, jak i turystów z całej Polski oraz zagranicy. Spacerując po tej okolicy, można nie tylko odwiedzić muzeum, ale również poczuć atmosferę jednej z najbardziej charakterystycznych dzielnic powojennej Warszawy.
Od Czar PRL do nowej siedziby przy Placu Konstytucji
Początki muzeum sięgają projektu Czar PRL, który zadebiutował w przestrzeniach Soho Factory na warszawskiej Pradze. Miejsce to szybko zdobyło popularność dzięki humorystycznemu podejściu, nostalgii i dbałości o detale.
W 2018 roku nastąpiła istotna zmiana – muzeum przeniosło się na Plac Konstytucji. To nie była tylko zmiana adresu, ale nowy rozdział w historii instytucji. Zmiana lokalizacji przyniosła:
- nową nazwę, która lepiej oddaje charakter ekspozycji,
- większe ambicje programowe,
- bardziej angażujące wystawy,
- przestrzeń umożliwiającą pełniejsze oddanie klimatu epoki.
Efekt? Odwiedzający wychodzą z muzeum z uśmiechem i niedowierzaniem, że tak wyglądała codzienność ich rodziców czy dziadków.
Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa jako tło historyczne
MDM – Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa – to nie tylko lokalizacja muzeum, ale także żywa lekcja historii. Powstała w latach 50. XX wieku jako symbol nowego porządku społecznego i do dziś zachwyca monumentalną architekturą socrealizmu.
Charakterystyczne cechy dzielnicy to:
- szerokie aleje,
- masywne fasady,
- dekoracyjne detale architektoniczne,
- ideologiczne przesłanie epoki, odzwierciedlające wartości takie jak równość, wspólnota i siła narodu.
W 2015 roku MDM została wpisana do rejestru zabytków, co potwierdza jej ogromną wartość kulturową i architektoniczną. Dla odwiedzających muzeum spacer po tej dzielnicy to nie tylko droga do celu – to podróż w czasie. Można tu zobaczyć, jak wyglądała codzienność milionów Polaków – nie na zdjęciach, ale wśród autentycznych budynków, które wciąż opowiadają swoją historię.
Twórcy i inicjatywa powstania Muzeum Życia w PRL
Za Muzeum Życia w PRL stoi historia pełna pasji, sentymentu i miłości do minionej epoki. Inicjatywa nie miała być kolejną suchą lekcją historii, lecz żywym doświadczeniem codzienności Polski Ludowej. Pomysłodawcy – Rafał i Marta Patla – postanowili stworzyć przestrzeń, która nie tylko opowiada o przeszłości, ale również angażuje odwiedzających emocjonalnie i zmysłowo.
Ich celem było oddanie autentycznego klimatu PRL-u – z jego atmosferą, przedmiotami i stylem życia. Dziś muzeum jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych punktów na kulturalnej mapie Warszawy. Przyciąga zarówno pasjonatów historii, jak i tych, którzy chcą poczuć ducha tamtych czasów – bez filtrów, z bliska, na własnej skórze.
Rola Adventure Warsaw w utworzeniu Muzeum Życia w PRL
W sukcesie Muzeum Życia w PRL ogromną rolę odegrała firma Adventure Warsaw, założona przez Martę i Rafała Patlów. Od lat pokazują oni Warszawę z innej, mniej oczywistej perspektywy – tej, której nie znajdziemy w tradycyjnych przewodnikach. Ich alternatywne wycieczki to nie tylko zwiedzanie, ale autentyczne miejskie opowieści.
Z tej pasji do nietuzinkowego opowiadania historii narodził się pomysł na muzeum. Dzięki ich doświadczeniu i miłości do miejskiego folkloru, powstała przestrzeń, w której można zanurzyć się w świat PRL-u. To nie tylko wystawa – to podróż w czasie, w której znajdziemy:
- meblościankę w salonie – symbol ówczesnego wystroju wnętrz,
- telefon z tarczą – nieodłączny element codziennej komunikacji,
- kultowy saturator z wodą sodową – smak dzieciństwa wielu pokoleń,
- i wiele innych przedmiotów, które przywołują wspomnienia i emocje.
Rafał i Marta Patla – pomysłodawcy i założyciele Muzeum Życia w PRL
Rafał i Marta Patla to nie tylko założyciele Muzeum Życia w PRL – to jego serce i dusza. Ich zaangażowanie i osobowości nadają temu miejscu wyjątkowy charakter:
- Rafał – charyzmatyczny przewodnik, który potrafi opowiadać historie z taką pasją, że trudno oderwać się od jego narracji. Jego energia i autentyczność sprawiają, że PRL ożywa na nowo.
- Marta – cicha siła muzeum, odpowiedzialna za koncepcję i rozwój wystaw. To ona dba o to, by każda ekspozycja nie tylko edukowała, ale również poruszała emocje i budziła wspomnienia.
Wspólnie stworzyli coś więcej niż muzeum – miejsce, które z lokalnej inicjatywy przekształciło się w projekt o międzynarodowym zasięgu. Dzięki ich pracy i pasji, tysiące osób – zarówno mieszkańców Warszawy, jak i turystów z całego świata – mogą odbyć sentymentalną podróż do epoki, która wciąż żyje w pamięci wielu z nas.
Najważniejsze ekspozycje w Muzeum Życia w PRL
Muzeum Życia w PRL zaprasza na niezwykłą podróż w czasie, oferując wystawy stworzone z pasją i dbałością o każdy szczegół. Ekspozycje przenoszą zwiedzających w sam środek codzienności Polski Ludowej, pozwalając poczuć klimat minionych dekad. Wśród najciekawszych atrakcji znajdują się m.in. wiernie odwzorowane mieszkanie z lat 70. i 80., kino z epoki oraz sklepy tematyczne. To doskonała okazja, by zrozumieć, jak wyglądało życie naszych rodziców i dziadków – a może nawet odkryć coś, co Cię zaskoczy.
Zrekonstruowane mieszkanie z czasów PRL
Jedna z najbardziej poruszających ekspozycji w Muzeum Życia w PRL to zrekonstruowane mieszkanie z lat 70. i 80. Wchodząc do środka, masz wrażenie, jakbyś przeniósł się w czasie. Dla jednych to powrót do znanych wnętrz, dla innych – fascynujące odkrycie świata sprzed ery cyfrowej. W mieszkaniu znajdziesz:
- Meblościankę z obowiązkowym kompletem kryształów – symbol statusu i dumy domowników,
- Dywan na ścianie – pełnił funkcję dekoracyjną i izolacyjną,
- Pralkę Franię – niezawodną pomoc domową, która przetrwała niejedną awarię,
- Telefon z tarczą – dzwonił wolniej, ale z charakterem i klimatem epoki.
To nie tylko wystawa – to emocjonalna podróż. Dla jednych nostalgiczna, dla innych – zaskakująca lekcja historii. Pokazuje świat bez internetu, smartfonów i zakupów online, a mimo to – pełen życia, relacji i codziennych rytuałów.
Kino z epoki PRL i Polska Kronika Filmowa
W muzealnym kinie czas naprawdę się zatrzymał. Można tu obejrzeć archiwalne materiały filmowe, w tym słynną Polską Kronikę Filmową – obowiązkowy element każdego seansu w tamtych czasach. To prawdziwa podróż do przeszłości, ukazująca:
- propagandowe komunikaty,
- codzienne wydarzenia z życia kraju,
- zmieniające się realia społeczne i polityczne,
- rolę mediów w kształtowaniu świadomości obywateli.
To nie tylko atrakcja, ale narzędzie edukacyjne, które pokazuje, jak media wpływały na sposób myślenia i postrzegania rzeczywistości. Dziś może to brzmieć absurdalnie, ale kiedyś – to była codzienność. I to bardzo realna.
Sklepy tematyczne i kolekcje opakowań z PRL
Ekspozycje sklepowe to prawdziwa gratka – zarówno dla tych, którzy pamiętają czasy PRL, jak i dla młodszych, którzy chcą je poznać. W tematycznych sklepach znajdziesz półki uginające się pod ciężarem oryginalnych opakowań, takich jak:
- Proszki do prania, np. kultowy IXI,
- Kosmetyki i środki czystości – często w charakterystycznych, minimalistycznych opakowaniach,
- Napoje – w tym oranżada w szklanych butelkach z kapslem na druciku,
- Produkty spożywcze – z etykietami, które dziś budzą uśmiech i nostalgię.
To nie tylko sentymentalna podróż, ale fascynujący wgląd w realia gospodarki niedoboru. Pokazuje, jak konsumenci radzili sobie z brakiem towarów – z pomysłowością, cierpliwością i… odrobiną szczęścia. Czasem trzeba było znać kogoś, kto znał kogoś.
Eksponaty codziennego użytku z epoki
Wśród licznych przedmiotów codziennego użytku znajdziesz prawdziwe perełki z czasów PRL-u. Każdy z nich opowiada historię życia codziennego, w którym prostota łączyła się z zaradnością. Wśród eksponatów znajdują się m.in.:
- Pralka Frania – niezawodna towarzyszka domowych obowiązków,
- Meblościanka – duma każdego salonu, symbol nowoczesności,
- Fiat 126p, czyli kultowy „maluch” – marzenie wielu rodzin,
- Saturator – uliczne źródło gazowanej wody z sokiem, nie do podrobienia.
To coś więcej niż eksponaty – to emocje. Uśmiech, wzruszenie, zdziwienie. Dla starszych – powrót do młodości. Dla młodszych – żywa lekcja historii. Pokazują, że za prostotą kryła się wspólnota, zaradność i codzienne rytuały, które dziś mogą wydawać się egzotyczne. Ale wtedy – były normą.
Pokój zabaw dla dzieci z zabawkami z PRL
Muzeum Życia w PRL to miejsce pełne niespodzianek – zarówno dla dorosłych, jak i dla najmłodszych. Jedną z jego najbardziej urokliwych atrakcji jest pokój zabaw dla dzieci, w którym czas zatrzymał się w epoce PRL-u. Wchodząc do tego wnętrza, można poczuć klimat lat 70. i 80., a wszystko za sprawą oryginalnych zabawek z tamtych dekad. To nie tylko zabawa, ale również lekcja historii o dzieciństwie rodziców i dziadków – podróż w czasie, którą można przeżyć wszystkimi zmysłami.
W tym niezwykłym pokoju dzieci znajdą:
- Kultowe klocki – rozwijające wyobraźnię i zdolności manualne,
- Miękkie pluszaki – przytulanki, które towarzyszyły dzieciom przez całe dekady,
- Drewniane autka – proste, ale pełne uroku zabawki, które przetrwały próbę czasu,
- Inne klasyczne zabawki z PRL – każda z nich opowiada własną historię.
Brak tabletów, ekranów i elektronicznych gadżetów to ogromna zaleta tego miejsca. Dzięki temu dzieci mogą bawić się tak, jak ich rówieśnicy sprzed kilku dekad – kreatywnie, spontanicznie i bez pośpiechu. To nie tylko świetna zabawa, ale również inspirująca lekcja historii, która pokazuje, jak zmieniały się marzenia i sposoby spędzania wolnego czasu.
Muzealna kawiarnia stylizowana na epokę
Po zwiedzaniu warto zatrzymać się w muzealnej kawiarni stylizowanej na czasy PRL. To miejsce przenosi gości wprost do lat 50. i 60., oferując autentyczne wnętrze inspirowane legendarną kawiarnią Antyczną. Zachwycają tu detale: meble, lampy, porcelana i szklanki – wszystko wiernie oddaje klimat epoki.
Na szczególną uwagę zasługuje zabytkowy ekspres do kawy z lat 70., który nadal działa i serwuje napoje według dawnych receptur. W menu znajdziesz smaki, które wielu z nas pamięta z dzieciństwa:
- Oranżada w szklanej butelce – klasyczny napój z bąbelkami,
- Kawa zbożowa – aromatyczna alternatywa dla tradycyjnej kawy,
- Herbata z cytryną – podawana w szklance z metalowym koszyczkiem, jak za dawnych lat.
Kawiarnia to nie tylko miejsce relaksu, ale również przestrzeń, w której można zanurzyć się w kulinarne tradycje PRL-u. Nostalgia miesza się tu z autentycznością, tworząc atmosferę, której nie da się podrobić.
Możliwość sesji zdjęciowych i wypożyczenia rekwizytów
Dla miłośników stylu retro i fotografii Muzeum Życia w PRL przygotowało wyjątkową atrakcję – sesje zdjęciowe w autentycznych wnętrzach z epoki. To doskonała okazja, by stworzyć niepowtarzalne kadry, jak z kroniki filmowej sprzed pół wieku.
Dodatkowo muzeum oferuje wypożyczenie rekwizytów z epoki, wśród których znajdują się:
- Telefony z tarczą – symbol komunikacji sprzed ery smartfonów,
- Ubrania z lat 60., 70. i 80. – idealne do stylizowanych sesji zdjęciowych,
- Codzienne akcesoria z PRL-u – od torebek po sprzęty kuchenne,
- Elementy wystroju wnętrz – które pozwolą stworzyć kompletną scenografię.
Niezależnie od tego, czy jesteś zawodowym fotografem, czy po prostu chcesz zrobić oryginalne zdjęcia z rodziną lub znajomymi – to doświadczenie pozwala spojrzeć na historię z zupełnie innej perspektywy. Przeszłość może stać się tłem dla naszych współczesnych wspomnień – i to właśnie czyni to miejsce tak wyjątkowym.
Zwiedzanie Muzeum Życia w PRL i oferta dla odwiedzających
Muzeum Życia w PRL to miejsce, które zaskakuje i angażuje – niezależnie od tego, czy preferujesz spokojne zwiedzanie, czy dynamiczne opowieści pełne pasji i humoru. Możesz wybrać samodzielne zwiedzanie lub skorzystać z oprowadzania przez przewodnika. To Ty decydujesz, jak chcesz odkrywać historię PRL-u.
Jeśli chcesz naprawdę poczuć klimat minionej epoki, trafiłeś idealnie. Muzeum regularnie organizuje wydarzenia edukacyjne i kulturalne, które pozwalają spojrzeć na PRL nie tylko przez pryzmat dat i faktów, ale także emocji, społecznych przemian i osobistych historii. To nie jest sucha lekcja historii – to żywe, angażujące doświadczenie, które warto przeżyć.
Rodzaje biletów i godziny otwarcia Muzeum Życia w PRL w Warszawie
Muzeum Życia w PRL oferuje prosty i przystępny cennik, dostosowany do różnych grup odwiedzających:
| Rodzaj biletu | Cena | Uwagi |
|---|---|---|
| Normalny | 20 zł | dla osób dorosłych |
| Ulgowy | 14 zł | dla studentów i seniorów |
| Bezpłatny | 0 zł | dla dzieci do 3. roku życia |
To doskonała wiadomość dla rodzin z małymi dziećmi – możecie zwiedzać bez dodatkowych kosztów. Muzeum jest otwarte przez cały tydzień, a aktualne godziny otwarcia znajdziesz na oficjalnej stronie internetowej. Warto sprawdzić je przed wizytą!
Zwiedzanie Muzeum Życia w PRL w Warszawie z przewodnikiem i opcje edukacyjne
Jeśli chcesz nie tylko oglądać eksponaty, ale też zrozumieć ich kontekst, wybierz zwiedzanie z przewodnikiem. To nie jest zwykła wycieczka – to emocjonująca podróż w czasie. Przewodnicy to pasjonaci, którzy potrafią opowiadać tak, że historia ożywa – pełna barw, emocji i nieznanych faktów.
W ofercie edukacyjnej Muzeum Życia w PRL w Warszawie znajdziesz również lekcje muzealne i warsztaty tematyczne, skierowane do szkół, rodzin i wszystkich spragnionych wiedzy. To nauka poprzez działanie, zabawę i wspólne odkrywanie. Przykładowe aktywności obejmują:
- Projektowanie własnych plakatów propagandowych – kreatywna zabawa z elementami historii i grafiki.
- Odtwarzanie wnętrza mieszkania z czasów PRL-u – interaktywne poznawanie codzienności minionej epoki.
- Gry edukacyjne i zabawy dla najmłodszych – nauka przez rozrywkę, dostosowana do wieku uczestników.
To nie jest typowa lekcja historii. To doświadczenie, na które dzieci (i dorośli!) naprawdę chcą iść.
Wydarzenia kulturalne i warsztaty w muzeum
Muzeum Życia w PRL to nie tylko wystawy – to żywa przestrzeń kultury i edukacji. Regularnie odbywają się tu:
- Spotkania autorskie – rozmowy z pisarzami i twórcami związanymi z tematyką PRL-u.
- Pokazy filmów dokumentalnych – seanse poruszające ważne tematy społeczne i historyczne.
- Warsztaty dla dzieci i dorosłych – twórcze zajęcia rozwijające wiedzę i umiejętności.
- Wydarzenia tematyczne – specjalne dni poświęcone konkretnym aspektom życia w PRL-u.
Program warsztatów jest bogaty i dostosowany do różnych grup wiekowych oraz zainteresowań. Można wziąć udział m.in. w:
- Zajęciach plastycznych inspirowanych estetyką PRL-u – kreatywne warsztaty dla miłośników designu i historii.
- Rozmowach z byłymi opozycjonistami – spotkania z osobami, które tworzyły historię.
- Spotkaniach z dziennikarzami i świadkami historii – bezpośredni kontakt z osobistymi relacjami z przeszłości.
To nie tylko ciekawe, ale często też poruszające doświadczenia. Bo historia – ta prawdziwa, osobista – potrafi zaskoczyć, wzruszyć i zainspirować.
Informacje praktyczne i planowanie wizyty w Muzeum Życia w PRL
Planujesz wizytę w Muzeum Życia w PRL? Świetnie! Zanim jednak wyruszysz, warto zapoznać się z kilkoma kluczowymi informacjami, które ułatwią organizację i sprawią, że zwiedzanie będzie przyjemne i bezproblemowe.
Średni czas zwiedzania i dostępność usług
Zwiedzanie Muzeum Życia w PRL zajmuje zazwyczaj od 45 minut do 2 godzin, w zależności od tempa i zainteresowania odwiedzającego. Jeśli chcesz:
- dokładnie przyjrzeć się eksponatom,
- przeczytać opisy i ciekawostki,
- poczuć klimat minionej epoki,
- skorzystać z dodatkowych atrakcji, takich jak oprowadzanie z przewodnikiem czy interaktywne wystawy,
– zarezerwuj sobie więcej czasu. To nie tylko zwiedzanie, to podróż w czasie, która może Cię wciągnąć na dłużej.
Wypożyczalnia strojów i samochodów z epoki
Jedną z najbardziej oryginalnych atrakcji muzeum jest wypożyczalnia strojów i samochodów z epoki PRL. To niepowtarzalna okazja, by:
- przebrać się w autentyczne ubrania z lat 70. i 80.,
- przejechać się klasycznym pojazdem z tamtych czasów,
- zorganizować sesję zdjęciową w stylu retro,
- poczuć klimat codzienności PRL-u na własnej skórze.
To nie tylko zabawa, ale także forma edukacji przez doświadczenie. Dzięki temu lepiej zrozumiesz realia życia w minionej epoce.
Sale konferencyjne i bankietowe w muzeum
Muzeum Życia w PRL oferuje również sale konferencyjne i bankietowe, które idealnie sprawdzą się przy organizacji:
- spotkań biznesowych,
- warsztatów i szkoleń,
- uroczystości rodzinnych,
- eventów tematycznych w stylu retro.
Połączenie klimatu PRL-u z nowoczesnym komfortem sprawia, że każde wydarzenie zyskuje wyjątkowy charakter. To miejsce, które na długo zapadnie w pamięć uczestników – nie tylko ze względu na funkcjonalność, ale i niepowtarzalną atmosferę.
Muzeum Życia w PRL w Warszawie - FAQ
Gdzie znajduje się Muzeum Życia w PRL w Warszawie?
Muzeum Życia w PRL w Warszawie mieści się przy ul. Pięknej 28/34, niedaleko Placu Konstytucji, w sercu stolicy.
Co można zobaczyć w Muzeum Życia w PRL?
Zwiedzający mogą zobaczyć autentyczne wnętrza z lat 70. i 80., przedmioty codziennego użytku, kultowe gadżety z epoki, a także wystawy multimedialne przybliżające życie w Polsce Ludowej.
Ile trwa zwiedzanie Muzeum Życia w PRL w Warszawie?
Średnio zwiedzanie zajmuje od 60 do 90 minut, w zależności od tempa i zainteresowania poszczególnymi wystawami.
Czy Muzeum Życia w PRL w Warszawie jest odpowiednie dla dzieci?
Tak, muzeum jest ciekawe również dla najmłodszych. Dzięki interaktywnym ekspozycjom dzieci mogą zobaczyć, jak wyglądało życie codzienne ich dziadków i rodziców w czasach PRL.
Jakie są godziny otwarcia Muzeum Życia w PRL?
Godziny otwarcia różnią się w zależności od dnia tygodnia. Najlepiej sprawdzić aktualny harmonogram na stronie internetowej muzeum.
Czy wstęp do Muzeum Życia w PRL w Warszawie jest płatny?
Tak, obowiązują bilety normalne, ulgowe i rodzinne. Muzeum często oferuje także bilety grupowe i specjalne promocje.
Czy można kupić bilety online?
Tak, bilety do Muzeum Życia w PRL w Warszawie można nabyć przez internet lub bezpośrednio w kasie muzeum.
Czy Muzeum Życia w PRL organizuje wystawy czasowe?
Tak, oprócz ekspozycji stałych muzeum przygotowuje również wystawy czasowe, które ukazują różne aspekty życia w okresie Polski Ludowej.
Czy muzeum prowadzi zajęcia edukacyjne?
Tak, Muzeum Życia w PRL w Warszawie organizuje warsztaty, lekcje muzealne i spotkania dla szkół, które w ciekawy sposób przybliżają realia życia w PRL.
Dlaczego warto odwiedzić Muzeum Życia w PRL?
To wyjątkowe miejsce, które pozwala przenieść się w czasie i poczuć klimat epoki PRL. Wizyta w muzeum to nie tylko podróż sentymentalna, ale też doskonała lekcja historii dla młodszych pokoleń.
