18 września 2025 r., podczas konferencji prasowej w ramach Dni Digitalizatora, Narodowe Archiwum Cyfrowe ogłosiło rozpoczęcie projektu „Rozwój centrum kompetencji w zakresie cyfrowego udostępniania i zabezpieczania zbiorów Archiwów Państwowych – etap I: archiwa centralne i warszawskie”. Przedsięwzięcie, dofinansowane ze środków Unii Europejskiej, przyspieszy digitalizację najcenniejszych zasobów – od dokumentów średniowiecznych po akta najnowszej historii – i udostępni je szerokiej publiczności online. Wartość projektu to prawie 88 mln zł. – Projekt ma jeden nadrzędny cel – znacząco zwiększyć skalę digitalizacji i udostępniania materiałów archiwalnych w Internecie. Cyfrowe zabezpieczenie i powszechne udostępnianie narodowego zasobu archiwalnego to jedno z naszych najważniejszych zadań. Dzięki temu projektowi dodatkowe miliony dokumentów trafią do szerokiej publiczności, a zarazem zostaną zachowane dla przyszłych pokoleń – podkreśla dr Paweł Pietrzyk, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych.
W ramach projektu „Rozwój centrum kompetencji w zakresie cyfrowego udostępniania i zabezpieczania zbiorów Archiwów Państwowych – etap I: archiwa centralne i warszawskie” Narodowe Archiwum Cyfrowe zmodernizuje kluczowe narzędzia i infrastrukturę, tak aby wszyscy zainteresowani historią mogli szybciej i wygodniej korzystać ze zbiorów. Najważniejszą zmianą będzie modernizacja portalu „Szukaj w Archiwach”. To obecnie największa baza cyfrowych materiałów archiwalnych w Europie, prezentująca, bezpłatnie i bez konieczności logowania się, dane ze 118 jednostek organizacyjnych – ponad 78 milionów kopii cyfrowych i 16 milionów opisów. Dzięki realizacji projektu serwis zyska bardziej rozbudowaną wyszukiwarkę, a także możliwość prezentacji kopii cyfrowych dokumentów dźwiękowych i filmów. Pojawią się też dwie nowe e-usługi oraz API, które umożliwi komunikację portalu z innymi systemami i serwisami internetowymi.
Zmiany czekają również Zintegrowany System Informacji Archiwalnej ZoSIA, z którego korzystają archiwiści w całej Polsce. System zostanie rozbudowany o moduły umożliwiające obsługę nowych e-usług, udostępnianie i przechowywanie materiałów archiwalnych oraz zarządzanie kopiami cyfrowymi nagrań audio i wideo. Usprawnione zostaną także funkcje ewidencyjne i raportowe, co przełoży się na szybsze tworzenie i publikowanie opisów archiwaliów.
Kluczowym elementem projektu jest również rozwój infrastruktury technicznej. Narodowe Archiwum Cyfrowe odpowiada za Centralne Repozytorium Cyfrowe i Zapasowe Repozytorium Cyfrowe, na których zabezpieczane są systemy informatyczne archiwów państwowych oraz zdigitalizowane materiały z całej sieci archiwów. Dzięki nowej inwestycji zwiększona zostanie ich pojemność, powstaną dodatkowe zabezpieczenia i uruchomiony zostanie magazyn kopii głębokich. Repozytoria zostaną przygotowane na przyjęcie rosnącej liczby dokumentów elektronicznych, które z roku na rok stanowią coraz większą część współczesnych materiałów archiwalnych.
Realizacja projektu pozwoli na digitalizację i zabezpieczenie zasobów przechowywanych w czterech instytucjach: Archiwum Głównym Akt Dawnych, Archiwum Akt Nowych, Archiwum Państwowym w Warszawie oraz Narodowym Archiwum Cyfrowym. W ciągu kilku lat wykonanych zostanie 7,1 miliona nowych kopii cyfrowych, z których aż 86 procent zostanie udostępnionych online na portalu szukajwarchiwach.gov.pl. Wśród zdigitalizowanych zbiorów znajdą się królewskie dokumenty, akta ministerstw, akta hipoteczne i notarialne, a także setki tysięcy fotografii i materiałów audiowizualnych. Zasoby Archiwum Głównego Akt Dawnych i Archiwum Akt Nowych – uzupełniające się pod względem chronologicznym – stworzą spójną bazę źródeł do badań nad dziejami państwa od średniowiecza po czasy współczesne.
–To bezprecedensowe przedsięwzięcie w historii polskich archiwów. Inwestujemy nie tylko w digitalizację, ale też w nowe e-usługi, narzędzia wyszukiwania, komunikację z innymi systemami oraz rozwój i poprawę bezpieczeństwa infrastruktury serwerowej. Dzięki temu dostęp do wiedzy historycznej stanie się jeszcze łatwiejszy i bardziej nowoczesny – podsumowuje Piotr Zawilski, Dyrektor Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy 2021–2027, priorytet FERC.02 Zaawansowane usługi cyfrowe, działanie FERC.02.03 Cyfrowa dostępność i ponowne wykorzystanie informacji. Kwota projektu to 87 932 000 zł.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Śledź na bieżąco ➡️ WarsawCity.info – Twój przewodnik po Warszawie! 
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Napisz maila na redakcja@warsawcity.info
