Haluksy, czyli paluch koślawy, to jedno z najczęstszych schorzeń ortopedycznych stóp. Jest to deformacja polegająca na odchyleniu palucha w stronę pozostałych palców oraz wystawaniu kości po wewnętrznej stronie stopy. Problem ten dotyczy głównie kobiet, ale może również wystąpić u mężczyzn. Dowiedz się, jakie są przyczyny powstawania haluksów, jakie metody leczenia są skuteczne oraz kiedy warto rozważyć operację.
Przyczyny powstawania haluksów
Haluksy mają wieloczynnikowe podłoże. Oto najczęstsze przyczyny ich powstawania:
- Predyspozycje genetyczne – jeśli w rodzinie występują haluksy, istnieje większe prawdopodobieństwo ich rozwoju.
- Noszenie niewłaściwego obuwia – buty na wysokim obcasie oraz obuwie o wąskim czubku sprzyjają deformacji stopy.
- Płaskostopie – nieprawidłowy rozkład obciążeń na stopie prowadzi do deformacji palucha.
- Osłabienie aparatu więzadłowego – zwiotczenie więzadeł powoduje niestabilność stawu, co sprzyja powstawaniu haluksów.
- Choroby reumatyczne – np. reumatoidalne zapalenie stawów może prowadzić do deformacji palucha.
Objawy haluksów
Pierwsze symptomy mogą być subtelne, jednak z czasem stają się coraz bardziej uciążliwe. Do głównych objawów należą:
- ból w okolicy palucha, nasilający się podczas chodzenia,
- zaczerwienienie i obrzęk w miejscu deformacji,
- odchylenie palucha w stronę pozostałych palców,
- trudności w doborze obuwia,
- powstawanie modzeli i nagniotków na stopie.
Leczenie haluksów
Wybór metody leczenia zależy od stopnia zaawansowania deformacji oraz nasilenia dolegliwości bólowych.
Metody zachowawcze
- Zmiana obuwia – noszenie szerokich butów z niskim obcasem może zmniejszyć dolegliwości.
- Ortezy i wkładki ortopedyczne – pomagają poprawić biomechanikę stopy i zmniejszają obciążenie palucha.
- Fizjoterapia – wzmacnia mięśnie stopy i poprawia jej funkcję.
- Farmakoterapia – w przypadku silnego bólu stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Metody zachowawcze nie eliminują haluksów, ale mogą zahamować ich postęp i złagodzić dolegliwości.
Kiedy operacja jest konieczna?
Operacja haluksów jest wskazana, gdy:
- ból staje się uporczywy i ogranicza codzienną aktywność,
- deformacja prowadzi do stanów zapalnych,
- metody zachowawcze nie przynoszą efektu,
- występują trudności w noszeniu obuwia.
Operacyjne leczenie haluksów
Istnieje kilka metod operacyjnego leczenia haluksów, a wybór zależy od stopnia deformacji oraz indywidualnych wskazań pacjenta.
Najczęściej stosowane metody operacyjne:
- Osteotomia Chevrona – metoda polegająca na przecięciu i repozycji kości środstopia.
- Osteotomia Scarf – polega na wykonaniu skomplikowanego cięcia kości, co pozwala na precyzyjną korekcję ustawienia palucha.
- Metoda Lapidusa – stosowana w przypadkach zaawansowanych haluksów, polega na stabilizacji pierwszego stawu środstopno-klinowego.
- Artrodeza (usztywnienie) stawu śródstopno-paliczkowego I – stosowana w zaawansowanych stadiach palucha koślawego.
Rekonwalescencja po operacji
Po operacji pacjent musi liczyć się z okresem rekonwalescencji, który zazwyczaj trwa od 8 do 12 tygodni. Przez pierwsze tygodnie stosuje się specjalne buty ortopedyczne, a pełny powrót do aktywności może potrwać nawet kilka miesięcy. Fizjoterapia po operacji jest kluczowa dla odzyskania pełnej funkcjonalności stopy.
Podsumowanie
Leczenie haluksów może być zachowawcze lub operacyjne, a wybór metody zależy od stopnia zaawansowania schorzenia oraz dolegliwości pacjenta. Warto dbać o profilaktykę poprzez noszenie odpowiedniego obuwia, stosowanie wkładek ortopedycznych i regularne ćwiczenia. W przypadkach zaawansowanych operacja jest skutecznym sposobem na odzyskanie komfortu i zdrowia stóp. Jeśli masz problem z haluksami, skonsultuj się ze specjalistą, który dobierze najlepsze dla Ciebie leczenie.
Źródło:
Artykuł partnera.
